De kinderen en jongeren waar wij ons voor inzetten, verdienen het allerbeste! Ze verdienen professionals die de ins en outs van het vak kennen. In dit artikel lees je over het belang van het op peil houden van je vakbekwaamheid en krijg je tips en tricks. Want één ding is zeker: we blijven ons leven lang leren.
Sommige kinder- en jongerenwerkers komen vanuit de schoolbanken het werkveld binnen, anderen gaan aan de slag met kinderen en jongeren vanuit een ander beroep en nemen deel aan een EVC-traject. Wat je achtergrond ook is, als professional is het van belang dat je je blijft ontwikkelen. In een ander artikel hebben we al aangeven dat naast de uitvoeringskarakteristieken streetwise en systeemsensitief ook booksmart een karakteristiek is die je nodig hebt als professional.
Waarom bijblijven?
Hieronder drie belangrijke punten waarom bijblijven in je vak zo belangrijk is:
- De wereld waarin kinderen en jongeren leven, verandert enorm snel.
- De doelgroep van kinder- en jongerenwerk wordt steeds breder.
- De kwaliteit van je werk wordt gewaarborgd.
1. De wereld verandert snel
Onze samenleving is aan economische, politieke en ecologische veranderingen onderhevig.
In de relatie met onszelf, de ander en onze leefomgeving staat meer op het spel dan pakweg 20 jaar geleden. Ook de leef- en belevingswereld van kinderen en jongeren verandert voortdurend. Om bij hen te blijven aansluiten, moet je je kennis, vaardigheden en methodieken blijvend aanpassen.
2. Een bredere doelgroep
Uit het onderzoek “Naast de Jongeren” van het Verwey-Jonker Instituut blijkt dat de doelgroep van het kinder- en jongerenwerk steeds breder is geworden. Daarnaast zijn de uitdagingen uitgebreider geworden. Denk bijvoorbeeld aan actuele thema’s als armoedebestrijding, mentale gezondheid, of de aandacht voor de 2% jongeren. Beleidsmatig komt er ook meer op het bordje van de kinder- en jongerenwerkers te liggen als gevolg van de Hervormingsagenda van de Jeugdzorg. Hierin wordt veel inzet verschoven naar aanpalende domeinen en versteviging van de pedagogische basis. Tegelijkertijd wordt er door de problemen binnen Jeugdzorg getrokken aan het kinder- en jongerenwerk. Niet alleen door bijvoorbeeld de lange wachtlijsten en de oplopende kosten, maar vooral ook omdat deze beroepsgroep door haar laagdrempelig karakter veel kinderen, gezinnen en jongeren en hun noden weet te bereiken. De unieke positie van de kinder- en jongerenwerkers vraagt daarom om ontwikkeling in vakbekwaamheid in alle thema’s die zij tegenkomen.
3. Waarborgen van kwaliteit
Het aspect van kwaliteit is een andere reden waarom ontwikkeling van de vakbekwaamheid zo belangrijk is. Steeds meer opdrachtgevers (veelal gemeenten) verlangen van welzijnsorganisaties dat ze beschikken over een kwaliteitslabel waarin de kwaliteit van de huidige en toekomstige dienstverlening en dus ook van de medewerkers geborgd wordt. Het door BVjong aanbevolen kwaliteitslabel van Sociaal Werk Nederland is zelfs voor een groot deel gericht op de vakbekwaamheid van de medewerkers, meer dan op werkprocessen en protocollen.
De behoefte onder jongerenwerkers om hun vak bij te houden, is groot. Dat constateerde Will Fabri in haar onderzoek “Hoe houden jongerenwerkers hun vak bij” (NJI, oktober 2007). Ze vinden relevante informatie voornamelijk via teamoverleg, het raadplegen van websites en tijdschriften voor jongeren en via het lezen van vaktijdschriften en nieuwsbrieven. In datzelfde onderzoek geeft Will aan dat het aanbod weliswaar groot is, maar ook erg versnipperd en dat niet duidelijk is in hoeverre dit aanbod aansluit op de behoefte van de jongerenwerkers.
Om deze behoefte goed in kaart te brengen, zijn er in de afgelopen jaren meerdere onderzoeken gedaan. Zo heeft de werkgroep vakbekwaamheid van BVjong in 2023 een enquête gehouden onder kinder- en jongerenwerkers. Hierin werd onderzocht welke thema’s en vormen van trainingen en workshops gewenst waren. Het NJI heeft in 2023 een kleine enquête gehouden onder kinderwerkers over de specifieke onderwerpen waar zij graag meer kennis over zouden willen opdoen. En de werkgroep Kinderwerk startte in 2023 met het organiseren van intervisiebijeenkomsten voor kinderwerkers. De inzichten die deze onderzoeken hebben opgeleverd, vormen de input voor een aantal activiteiten die BVjong organiseert en gaat organiseren
Beroepsregister voor Kinderwerkers en Jongerenwerkers van Registerplein
BVjong en Registerplein hebben in 2022 het Beroepsregister voor Kinderwerkers en Jongerenwerkers gerealiseerd. Dit register is gebaseerd op het competentieprofiel van de kinder- en jongerenwerker (Niko de Groot, BVjong, 2023) en is opgesteld in nauwe samenwerking met verschillende betrokkenen (professionals, welzijnsorganisaties, opleidingsinstituten).
Vakbekwaamheid
De focus van dit register ligt op het ontwikkelen van jouw vakbekwaamheid. Het (her-)registratie proces begint dan ook met inzicht in je huidige competentieontwikkeling. Via een persoonlijk ontwikkelplan dat is gebaseerd op jouw ambities en ontwikkelwensen, leidt dit tot een competentieniveau dat aansluit op de door jou over vijf jaar gewenste positie in het vakgebied. Hiervoor wordt onder meer als assessment tool de “Ontwikkel competentiematrix voor kinder- en jongerenwerkers” (Bianca Boender, Dick Smit, 2023) gebruikt.
Zekerheid
Naast kennis opdoen, is een groot deel van de te behalen punten gebaseerd op reflectieve activiteiten. Daarnaast is er een ruim aanbod van geaccrediteerde trainingen en cursussen. Registratie in dit beroepsregister geeft jou, je organisatie en je opdrachtgever de zekerheid dat je je blijft ontwikkelen. In steeds meer gemeenten wordt het verplicht gesteld, boven SKJ registratie. Het register sluit goed aan op het kwaliteitskeurmerk van Sociaal Werk Nederland.
Tips en tricks
Hier vind je waardevolle informatie en connecties, zodat je je kunt blijven ontwikkelen:
- Youth Spot
Ontdek bij dit lectoraat jongerenwerk van de hogeschool Amsterdam de vele interessante, vakgerichte publicaties die gebaseerd zijn op praktijkonderzoek. Een vijftiental jongerenwerkorganisaties zijn hierbij betrokken.
- Het NJI
Bekijk in dit nationaal kenniscentrum interessante dossiers voor kinder- en jongerenwerk.u
- 1Sociaaldomein
Sluit je hier aan bij het kanaal van BVjong. Ruim 2200 mensen uit het veld zijn er al bij aangesloten. BVjong organiseert via dit kanaal de inmiddels bekende zoomsessies, maar ook biedt het kanaal mogelijkheden tot collegiaal consult.
- Whatsapp-groepen
Word deel van een van deze levendige en veelgebruikte Whatsapp-groepen: ‘Jongerenwerk Nederland’ en ‘Kinderwerk Nederland’. Deze groepen hebben als doel: elkaar inspireren en motiveren, activiteiten delen en elkaar op de hoogte houden van wat er speelt onder kinderen en jongeren. Iedere kinder- of jongerenwerker kan zich aanmelden.
- LinkedIn
Breid je netwerk uit op LinkedIn. Hier kun je themagerichte groepen vinden. Zo verbind je je aan organisaties, maar krijg je vooral ook veel nieuwe, individuele contacten die brede en specifieke kennis en ervaring hebben met kinder- en jongerenwerk.
- Cursussen
Laat je trainen. Op de websites van BVjong en het Registerplein vind je overzichten van relevante trainingen en cursussen.
Internationaal
Als jongerenwerker kun je op veel manieren werken aan je eigen vakmanschap. Een van de leukste manieren is om samen te werken met collega’s uit andere landen. Of om deel te nemen aan internationale trainingen. Dit kan via Erasmus+ Jeugd. Dit Europese subsidieprogramma organiseert nationale en internationale trainingen, conferenties, seminars, studiebezoeken en partnership building activities. Het kan gaan over het opzetten van internationale projecten of het werken met innovatieve methoden, maar ook over specifieke thema’s of doelgroepen. Allemaal met als doel de kwaliteit van het jongerenwerk te versterken, en de kennis en vaardigheden van jongerenwerkers te vergroten.